Advies thema's

Waarom krijg ik een koortsblaas?

De boosdoener van een koortsblaas of herpes simplex labialis – de medische benaming voor koortsblaas - is het herpes simplex virus. Dit virus is erg besmettelijk vanaf de eerste symptomen totdat de blaasjes volledig zijn opgedroogd. En eenmaal je besmet bent met het herpesvirus blijft het voor altijd sluimeren in een zenuwknoop in je hoofd. Bij een opstoot wordt het virus geactiveerd en krijg je opnieuw koortsblaasjes. Waarom krijg je nu een opstoot en kan je een koortsblaas voorkomen?
Inhoudstafel
Wat zijn de oorzaken van een koortsblaas?
Een koortsblaas ontstaat door het herpes simplexvirus type 1 (HSV‑1). De eerste besmetting met het herpesvirus gebeurt meestal via direct huid- of slijmvliescontact, zoals bij kussen, knuffelen, maar kan ook ontstaan door gedeelde voorwerpen zoals glazen, bestek, handdoeken, speentjes of lippenbalsem en via het bloed. Moeders die tijdens de zwangerschap een herpesinfectie kregen, geven via het bloed beschermende antistoffen aan de baby mee. Anderen raken meestal besmet tijdens de kleuterjaren door de vele zoentjes en knuffels. Meestal merk je daar niet veel van, maar soms gaat dit gepaard met algemene infectie of een slijmvliesontsteking in de mond, de zogenaamde “muilplaag”. Mondslijmvliesontstekingen kunnen ook wel ontstaan door spruw, aften of hand-mond-voetziekte.
Eenmaal besmet blijft het virus levenslang sluimerend aanwezig in een zenuwknoop in je hoofd. Het kan opnieuw actief worden bij bepaalde triggers.
Verzwakt immuunsysteem: door ziekte, medicijnen of stress
Hormonale schommelingen: zoals menstruatie of zwangerschap
Koorts of infectieziekten ("koortsblaas" is hier letterlijk van afgeleid)
Overmatige zonblootstelling (UV-licht): vooral zonder lipbescherming
Vermoeidheid of slaapgebrek
Fysieke trauma’s: tandheelkundige behandelingen of operaties

Voor jonge baby’s, vooral onder de vier maanden, kan een koortsblaas gevaarlijk zijn. Hun afweersysteem is nog niet volledig ontwikkeld. Het virus kan zich dan verspreiden in het lichaam en leiden tot ernstige aandoeningen zoals hersenvliesontsteking, ontsteking van organen, blindheid of blijvende schade, in uitzonderlijke gevallen zelfs overlijden. Lees zeker de blog 'Een koortslip, gevaarlijk voor je baby?' als je behoefte hebt aan meer informatie.

Waar kan je koortsblaasjes krijgen?
Koortsblaasjes zie je het vaakst aan de rand van je lip, maar ze kunnen ook op andere plaatsen verschijnen zoals rond de neus, de kin, vingers of aan de binnenzijde van de mond. Zo kan je een ontsteking krijgen aan je oog of tong. Sommigen krijgen zelfs keelpijn of opgezette klieren in de hals.
Wanneer geslachtsdelen aangetast zijn, is dit meestal door het herpes simplex virus HSV-2 of herpes simplex genitalis. Maar beide virustypen kunnen in principe elk gebied van huid en aangrenzende slijmvliezen aantasten.
In de blog: 'Hoelang duurt een koortslip?' gaan we dieper in bij welke symptomen een koortsblaas het besmettelijkst is.
Wist je dat?
Bij 90% van de adolescenten hebben antistoffen voor dit virus. Sommigen zijn drager van het virus, maar hebben nooit last van een koortsblaas. Misschien heb jij minder geluk en krijg je vaak een opstoot dat het virus activeert waarbij je terug een koortsblaasje krijgt. Bij de helft van de besmette mensen komt de koortsblaar terug op de rand van de lip, beter gekend als koortslip.
Wat kan je doen om een koortsblaas te voorkomen?
Eerst en vooral zijn goede hygiënische maatregelen van belang. Dit om verspreiding naar andere delen van je lichaam en het overdragen naar andere mensen te voorkomen.
Raak de koortsblaas niet aan.
Was je handen regelmatig met water en zeep, zeker als je de blaasjes hebt aangeraakt.
Kussen is uit de boze, maar ook knuffelen waarbij je koortslip dichtbij de andere persoon komt is niet aangeraden. Vooral niet bij risicogroepen zoals baby’s, mensen met een verminderde weerstand en mensen met atopisch eczeem.
Was toiletartikelen, glazen en bestek meteen grondig af en gebruik enkel je eigen spullen.
Prik de kleine blaasjes niet open. Dit om verspreiding van het virus en extra besmetting met bacteriën te vermijden.
Probeer te ontdekken welke factoren bij jou een opstoot uitlokken. Is de zon een trigger bij jou? Gebruik dan preventief een lipstick of zonnecrème met hoge UV-Filter. Krijg je vaker een koortsblaas bij vermoeidheid, probeer dan voldoende nachtrust te nemen. Als stress of een verzwakt immuunsysteem een opstoot uitlokt, is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Eet evenwichtig met voldoende vitaminen, mineralen en eiwitten. Verlaag je stressniveau door te sporten of te mediteren. Wanneer dit niet voldoende is kan je eventuele tekorten aanvullen via een rustgevend voedingssupplement of een voedingssupplement dat je immuunsysteem ondersteunt.
Tip
Weet je op voorhand dat er een stressvolle periode aankomt, dan kan je jouw lichaam voorzien van extra lysine. Uit onderzoek blijkt dat het aminozuur L-lysine de groei van het herpesvirus remt. De belangrijkste voedingsbronnen zijn vlees, gevogelte, vis, eieren, zuivel, peulvruchten en tarwekiemen. Veganisten en personen die een eiwitarm dieet kunnen een voedingssupplement met lysine innemen.
Hoe kan je een koortsblaas verzorgen en behandelen?
Een echte behandeling met medicatie is niet nodig, omdat een koortsblaas vanzelf geneest. Als je veel last hebt van je koortsblaas kan je wel enkele middelen proberen om de infectie te verzorgen.
Hydrocolloïd pleister
Een hydrocolloïd patch sluit de koortsblaas af waardoor er minder besmetting mogelijk is. Daarnaast heb je een snellere genezing door het vochtig milieu en voorkom je een dikke korstvorming.Antivirale crème
Als je de beginfase van een koortsblaas tijdig herkent - zoals tintelend , jeukend of branderig gevoel - kan je een crème op basis van aciclovir (Zovirax) gebruiken. Soms lukt het om het volledig doorbreken van de koortsblaas tegen te houden. Van zodra de blaasjes toch doorkomen, heeft een antivirale crème niet veel nut meer.Indrogen bevorderen
Zie je blaasjes verschijnen? Zalf met zinkoxide of zinksulfaat (Lipactin) doen de blaasjes sneller opdrogen en gaan het trekkerig gevoel tegen. Als de blaasje opengebarsten zijn, kan je deze ontsmetten met isobetadine om bijbesmetting door bacteriën te vermijden. Gebruik geen alcohol of tandpasta om de koortsblaas uit te drogen want dat kan irriterend en pijnlijk zijn voor je huid.Pijn verminderen
Om de pijnklachten te verminderen kan je een pijnstiller op basis van paracetamol innemen. Ijsblokjes kunnen door de koeling de pijn even verminderen, maar dat doe je beter niet. Het kan de slijmvliezen van de lip beschadigen. Bovendien versnelt het de genezing niet.Antivirale tabletten
Bij een ernstige infectie of als je steeds last hebt van een terugkerende koortsblaas kan je huisarts antivirale tabletten of siroop (voor kindjes) voorschrijven.