Mond- en lipaandoeningen
Mond- en lipaandoeningen komen vaak voor en kunnen variëren van lichte irritaties tot pijnlijke, besmettelijke infecties. Ze kunnen invloed hebben op spreken, eten en drinken, en hebben daardoor een directe impact op het dagelijks functioneren en welzijn. Veel voorkomende klachten zijn pijnlijke zweertjes, blaasjes, roodheid, zwelling of branderig gevoel in mond en op de lippen. Door gerichte zelfzorg kunnen veel klachten effectief worden verlicht.
Aften
Aften zijn kleine, pijnlijke zweertjes die ontstaan op het mondslijmvlies, zoals de binnenkant van de wangen, lippen, tong of het gehemelte. Ze komen vaak voor bij zowel kinderen als volwassenen en kunnen het spreken, eten en drinken tijdelijk ongemakkelijk maken.
De exacte oorzaak van aften is niet volledig bekend, maar verschillende factoren spelen een rol, waaronder stress, kleine wondjes in de mond, bepaalde voedingsmiddelen, hormonale veranderingen en een verstoord immuunsysteem. Aften zijn niet besmettelijk en verdwijnen meestal vanzelf binnen één tot twee weken. Deze hulpmiddeltjes helpen de pijn te verzachten en wondjes sneller te herstellen.
Koortsblaas of koortslip
Een koortslip is een veelvoorkomende infectie veroorzaakt door het herpes simplex-virus (meestal type 1). Het kenmerkt zich door kleine, vochtige blaasjes op of rond de lippen, die vaak voorafgegaan worden door tintelingen of jeuk. Koortslippen zijn besmettelijk, vooral wanneer de blaasjes open zijn. De klachten verdwijnen meestal binnen 7 tot 10 dagen, maar het virus kan levenslang in het lichaam aanwezig blijven en bij sommige mensen terugkomen. Zelfzorg kan bestaan uit antivirale crèmes, pijnstillers en het voorkomen van contact met anderen om besmetting te beperken.
Wist je dat...
een aft zoveel pijn doet doordat het wondje in het mondslijmvlies ligt, waar heel veel zenuwuiteinden zitten? Elke keer dat je praat, eet of drinkt, wordt het zweertje geprikkeld en dat maakt het zo gevoelig.
Krentenbaard of impetigo
Krentenbaard of impetigo is een besmettelijke huidinfectie, meestal veroorzaakt door de bacteriën Staphylococcus aureus of Streptococcus pyogenes. Het komt vooral voor bij jonge kinderen en uit zich in geelbruine korstjes en blaasjes rond de neus, mond of andere huiddelen. Krentenbaard geneest vaak spontaan, maar antibiotische zalven kunnen de genezing versnellen en de verspreiding naar anderen verminderen. Goede hygiëne en het vermijden van direct contact helpen de infectie onder controle te houden. De huid regelmatig reinigen met een desinfecterende oplossing én de nagels kort houden kan helpen verdere verspreiding te voorkomen.
Lippenkloven
Lippenkloven zijn scheurtjes of kloofjes in de lippen die vaak pijnlijk zijn en het eten of drinken lastig kunnen maken. Ze ontstaan meestal door droogte, kou, zon of door het likken van de lippen, en soms spelen tekorten aan bepaalde voedingsstoffen een rol. Hoewel lippenkloven meestal onschuldig zijn, kunnen ze irritant of gevoelig worden en in sommige gevallen ontsteken. Bij aanhoudende of ernstige klachten is het verstandig een arts te raadplegen.
Wist je dat...
speeksel helpt bij het genezen van kleine wondjes in je mond? Het bevat stoffen die bacteriën bestrijden en het weefsel helpen herstellen, waardoor kleine wondjes sneller kunnen helen.
Cariës
Cariës, oftewel tandbederf, ontstaat wanneer bacteriën in de mond suikers uit voeding omzetten in zuren die het tandglazuur aantasten. In het begin merk je er vaak weinig van, maar na verloop van tijd kunnen er gaatjes ontstaan die gevoeligheid of pijn geven. Regelmatig je tanden poetsen en naar de tandarts gaan helpt om cariës op tijd te ontdekken en erger te voorkomen.
Pijnlijk of bloedend tandvlees
Pijnlijk of bloedend tandvlees komt vaak voor en is meestal een teken dat het tandvlees geïrriteerd of ontstoken is. De meest voorkomende oorzaak is tandvleesontsteking (gingivitis), vaak door ophoping van tandplak of onvoldoende mondverzorging. Ook hard poetsen, hormonale veranderingen, roken of bepaalde medicijnen kunnen bloedingen veroorzaken. Hoewel bloedend tandvlees soms onschuldig lijkt, is het een signaal dat extra aandacht nodig is. Regelmatige en zachte mondverzorging, het reinigen van de tandvleesrand en eventueel het gebruik van een verzachtende mondspoeling kunnen helpen om de irritatie te verminderen. Bij aanhoudende of hevige bloedingen is het verstandig een tandarts te raadplegen
Paradontitis
Parodontitis is een ernstige ontsteking van het tandvlees en het kaakbot. Het ontstaat vaak uit onbehandelde tandvleesontsteking (gingivitis) en wordt veroorzaakt door een ophoping van tandplak en bacteriën rond de tanden en onder het tandvlees.
Bij parodontitis trekt het tandvlees zich terug en ontstaan er diepere tandvleeszakjes. Het kaakbot kan langzaam afbreken, waardoor tanden losser worden of zelfs kunnen uitvallen. Risicofactoren zijn onder andere roken, diabetes, stress en een slechte mondhygiëne.
Vroege opsporing en behandeling zijn cruciaal. Regelmatige tandartsbezoeken, een goede dagelijkse mondverzorging en professionele reinigingen helpen om parodontitis te voorkomen of te beperken. Zo blijft je gebit gezond en sterk, en voorkom je ernstige problemen op lange termijn.
Halitose
Slechte adem, ook wel halitose genoemd, kan iedereen overkomen en heeft verschillende oorzaken. Vaak ontstaat het door bacteriën in de mond die zich ophopen op tanden, tong of tandvlees. Ook etensresten, een droge mond, roken of bepaalde voedingsmiddelen zoals knoflook en ui kunnen een rol spelen. Daarnaast kunnen tandvleesproblemen, gaatjes of een slechte mondhygiëne bijdragen aan een onaangename geur. In sommige gevallen kan slechte adem ook wijzen op een onderliggende aandoening, zoals infecties of spijsverteringsproblemen. Goede mondverzorging is de eerste stap: regelmatig poetsen, reiniging van de tong en gebruik van mondspoeling kunnen helpen. Bij aanhoudende problemen is het verstandig om een tandarts of arts te raadplegen.
Waar of onwaar?
Een koortslip is besmettelijk, vooral wanneer er blaasjes aanwezig zijn
Waar
Een koortslip wordt veroorzaakt door het herpes simplex-virus. Het virus zit in de vochtige blaasjes en kan makkelijk worden overgedragen door direct contact, zoals zoenen of het delen van bestek of glazen. Daarom is het belangrijk om tijdens een actieve uitbraak contact zoveel mogelijk te vermijden.
Aften worden veroorzaakt door een bacterie en zijn daardoor besmettelijk.
Onwaar
Aften zijn pijnlijke zweertjes in de mond, maar ze worden niet veroorzaakt door een bacterie. De precieze oorzaak is niet helemaal duidelijk, maar factoren zoals stress, kleine wondjes, voeding en een ontregeld afweersysteem spelen een rol. Ze zijn niet besmettelijk en gaan meestal vanzelf weer weg.
Spruw kan zowel bij baby’s als bij volwassenen voorkomen.
Waar
Spruw is een schimmelinfectie door Candida albicans. Baby’s krijgen het vaak in de eerste levensmaanden, maar ook volwassenen kunnen spruw krijgen, bijvoorbeeld na antibiotica, bij een verminderde weerstand of door het gebruik van inhalatiecorticosteroïden. Het kan pijnlijk zijn en vraagt meestal om behandeling met een schimmeldodend middel.
Een koortslip is besmettelijk, vooral wanneer er blaasjes aanwezig zijn
Waar
Een koortslip wordt veroorzaakt door het herpes simplex-virus. Het virus zit in de vochtige blaasjes en kan makkelijk worden overgedragen door direct contact, zoals zoenen of het delen van bestek of glazen. Daarom is het belangrijk om tijdens een actieve uitbraak contact zoveel mogelijk te vermijden.
Aften worden veroorzaakt door een bacterie en zijn daardoor besmettelijk.
Onwaar
Aften zijn pijnlijke zweertjes in de mond, maar ze worden niet veroorzaakt door een bacterie. De precieze oorzaak is niet helemaal duidelijk, maar factoren zoals stress, kleine wondjes, voeding en een ontregeld afweersysteem spelen een rol. Ze zijn niet besmettelijk en gaan meestal vanzelf weer weg.
Spruw kan zowel bij baby’s als bij volwassenen voorkomen.
Waar
Spruw is een schimmelinfectie door Candida albicans. Baby’s krijgen het vaak in de eerste levensmaanden, maar ook volwassenen kunnen spruw krijgen, bijvoorbeeld na antibiotica, bij een verminderde weerstand of door het gebruik van inhalatiecorticosteroïden. Het kan pijnlijk zijn en vraagt meestal om behandeling met een schimmeldodend middel.
Gerelateerde blogs
Alle blogberichten
Effectieve oplossingen om een slechte adem te verhelpen.
Waarom krijg ik een koortsblaas?
Aften in de mond: van oorzaken, tot behandelingen
Veelgestelde vragen
Hoe kan ik tandbederf (cariës) voorkomen?
Cariës voorkom je vooral door twee keer per dag goed te poetsen met fluoridehoudende tandpasta, dagelijks te flossen of ragers te gebruiken, en suikerinname te beperken. Regelmatige controle bij de tandarts helpt om gaatjes in een vroeg stadium op te sporen en te behandelen.
Wat kan ik doen tegen lippenkloven?
Het helpt om de lippen te beschermen met een vettige balsem, voldoende water te drinken en extreme kou of zon te vermijden. Bij hardnekkige of pijnlijke kloven is het verstandig een arts te raadplegen.
Zijn aften een teken van een vitaminetekort?
In sommige gevallen kan een tekort aan ijzer, vitamine B12 of foliumzuur bijdragen aan het ontstaan van aften. Vaak spelen er echter meerdere factoren mee, zoals stress of kleine wondjes in de mond.
Kun je een koortslip voorkomen?
Een koortslip volledig voorkomen kan niet, omdat het virus levenslang in het lichaam aanwezig blijft. Wel kan je uitbraken verminderen door triggers zoals stress, zonblootstelling of vermoeidheid zoveel mogelijk te vermijden.
Kan krentenbaard vanzelf overgaan?
Ja, krentenbaard kan vanzelf genezen, maar dit duurt vaak langer en de kans op besmetting is groot. Met een antibioticazalf, voorgeschreven door de arts, geneest de huid sneller en wordt verspreiding beperkt.
