Wat is ringworm en hoe herken je deze schimmelinfectie?

In het kort

• Ringworm is een besmettelijke huidschimmel.

• Herkenbaar aan een rode, ringvormige huiduitslag.

• Verspreidt zich via huidcontact, voorwerpen en huisdieren.

• Infectie groeit sneller in warme, vochtige omgevingen.

• Goed te behandelen met antischimmelmiddelen.

Wat is ringworm precies?

Ringworm is een veelvoorkomende huidschimmel die wordt veroorzaakt door dermatofyten, dat zijn microscopisch kleine schimmels die leven op de huid, haren en nagels. De naam is misleidend, want er komt geen worm aan te pas. Het kenmerkende ringvormige patroon ontstaat doordat de schimmel aan de buitenste rand het actiefst groeit, terwijl het middengebied al wat geneest.

De infectie kan op bijna elk deel van het lichaam voorkomen. Bij mensen zie je het vaak op armen, benen, romp en gezicht, maar ook op behaarde huiddelen zoals de hoofdhuid of baardstreek. Op behaarde huiddelen kan er haaruitval optreden binnen de kring. Ringworm komt wereldwijd voor en kan iedereen treffen, ongeacht leeftijd of geslacht.

Wat zijn de symptomen van ringworm en hoe ziet ringworm eruit bij mensen?

Het meest herkenbare kenmerk bij ringworm is een rode kring op de huid. Dit is een ronde, vaak roodachtige plek met een licht verhoogde, schilferige rand. Het midden van de kring ziet er meestal rustiger uit waardoor die typische ringvorm ontstaat.

Op een lichte huid kan de plek rood tot roze kleuren. Bij een donkere huid kan ze eerder bruin of grijsachtig lijken. Soms voel je lichte jeuk of branderigheid maar er zijn ook mensen die er nauwelijks last van hebben. Een arts of dermatoloog stelt de diagnose meestal op basis van het uiterlijk van de plek, maar soms wordt een huidafkrabsel of kweek gedaan om andere huidaandoeningen uit te sluiten.

Is ringworm een schimmel?

Ondanks de naam is ringworm geen worm maar een huidschimmel. Dermatofyten, microscopisch kleine schimmels, dringen de bovenste huidlaag binnen waar ze zich voeden met keratine. Ze hebben een voorkeur voor warme en vochtige plekken waardoor ze zich makkelijk verspreiden via huidcontact of oppervlakken.

Hoe krijg je ringworm?

Er zijn verschillende manieren waarop je besmet kunt raken. Direct contact met iemand die ringworm heeft is de bekendste. Maar ook gedeelde handdoeken, kleding of sportapparatuur kunnen de schimmel doorgeven.

Een andere veelvoorkomende bron is ringworm bij huisdieren. Katten, honden, paarden en zelfs kleine knaagdieren kunnen drager zijn. Soms merk je het niet eens want bij dieren kan de plek subtieler zijn of bedekt onder de vacht zitten.

Daarnaast zijn er omstandigheden waarin de schimmel zich prettig voelt zoals vochtige warme omgevingen in zwembaden, sportscholen of strakke niet ademende kleding na het sporten.

Ringworm bij huisdieren en wat je moet weten?

Huisdieren kunnen ringworm hebben zonder dat je het meteen ziet. Bij katten en honden vallen soms kleine ronde kale plekken op, soms met korstjes of schilfers. Paarden en knaagdieren kunnen soortgelijke huidafwijkingen hebben.

Omdat ringworm bij huisdieren gemakkelijk overspringt naar mensen is het belangrijk om dieren met verdachte plekjes door een dierenarts te laten onderzoeken. Vaak is een gecombineerde behandeling nodig waarbij zowel het dier als de eigenaar worden behandeld om herbesmetting te voorkomen.

Wist je dat?

Onder een Wood’s lamp (een speciaal type UV-licht) lichten sommige ringwormsoorten groen of blauw op, wat artsen helpt bij de diagnose.

Ringworm besmettelijk en kan ringworm vanzelf overgaan?

Ja, ringworm is besmettelijk. Je kunt het overdragen zolang de schimmel actief is. Hoewel ringworm vanzelf kan overgaan in sommige gevallen, duurt dat vaak weken tot maanden. In die tijd kan de infectie zich naar andere huiddelen verspreiden of naar andere mensen. Behandelen is meestal slimmer, ook om verspreiding binnen het gezin of sportteam te voorkomen.

Ringworm behandeling en wat te doen tegen ringworm bij de mens?

Een ringworm behandeling begint vaak met antischimmelcrèmes of zalven die je meerdere weken consequent moet aanbrengen. Soms zijn tabletten nodig, bijvoorbeeld als de infectie hardnekkig is of op behaarde huid zit.

Er wordt weleens gesproken over ringworm behandelen met azijn, maar wetenschappelijk bewijs voor de werking ontbreekt. Bovendien kan azijn de huid irriteren waardoor klachten juist verergeren.

Bij ringworm op de hoofdhuid of baardstreek kan een combinatie van orale medicatie en speciale antischimmelshampoo worden aangeraden.

Leefregels om herbesmetting met ringworm te voorkomen?

• Was kleding, beddengoed en handdoeken op hoge temperatuur

• Deel geen persoonlijke spullen zoals kammen, petten of sportdoeken

• Droog je huid goed af na het douchen, vooral in huidplooien

• Controleer huisdieren en laat ze behandelen als dat nodig is

Een paar simpele gewoontes maken het verschil tussen één geïsoleerd plekje en een terugkerende plaag.

Conclusie

Ringworm is een huidschimmel die je herkent aan een ronde, vaak jeukende plek met een rustige huid in het midden en een actieve rand. De schimmel is besmettelijk, kan van mens tot mens en van dier naar mens worden overgedragen en verspreidt zich makkelijk in warme vochtige omstandigheden.

Met de juiste aanpak is ringworm goed onder controle te krijgen. Als je denkt dat je ringworm hebt of als je klachten verergeren, laat je dan altijd adviseren door een arts.

Veelgestelde vragen

Kan ringworm bij huisdieren overspringen naar mensen?

Ja, dat is zelfs één van de meest voorkomende besmettingsroutes.

Kan ringworm vanzelf overgaan zonder behandeling?

Ja, maar het duurt lang en de kans op verspreiding is groot.

Hoe besmettelijk is ringworm?

Heel besmettelijk, vooral bij direct huidcontact of gedeelde voorwerpen.

Ringworm behandelen met azijn werkt dat?

Nee, er is geen hard bewijs voor en het kan de huid irriteren.